Velayetin Değiştirilmesi Davaları
Velayet konusu Türk Medeni Kanunu Hısımlık başlıklı 2.Kısmının Soybağının kurulması başlıklı 1.Bölümünün Velayet başlıklı 6.ayrımında düzenlenmiştir. Kanunun 335 ila 351.maddeleri arasında düzenlenen 17 maddeden ibaret konu birçok davaya konu olmaktadır. Velayet gibi çocuğu ilgilendiren konularda esas olanın çocuğun üstün yararı olduğunun bilinmesi gereklidir. Özellikle boşanma sonrası velayet hükümlerine riayet etmeyen velayet sahibi eşe karşı açılan velayetin değiştirilmesi davası müvekkiller tarafından avukatlarından sıklıkla bulunulan talepler arasındadır.
Velayet başlıklı 6.ayrımda konu A-Genel Olarak, B-Velayetin Kapsamı, C-Çocuğun Korunması şeklinde üç ayrı başlık olarak ele alanmıştır. Yazı konusu olan taleple ilgili hüküm ise C-Çocuğun Korunması başlığı altında yer alan 349.maddedir. Bu başlıklandırmanın anlamı velayetin değiştirilmesinde çocuğun üstün yararı ve korunmasının baz alınmasıdır. Hükme göre çocuğun menfaati gerektiğinde velayet sahibi değiştirilebileceği gibi durum ve koşullara göre velayet kaldırılıp vasi ataması da yapılabilir.
Konu hakkında Yargıtay 2.Hukuk Dairesinin emsal kararlarından iki tanesini incelemek gerekir ise;
2016/25378 Esas ve 2018/10900 Karar sayılı karar dosyasında konu olan olayda taraflar boşanmış ve üç çocuğun velayeti anneye verilmiştir. Dava kanun yolu incelemesinde iken baba tarafından velayetin değiştirilmesi davası açılmış ve anne de hem Yargıtay dosyasına hem de baba tarafından açılmış olan dava dosyasına çocuklara ailevi ve maddi sebeplerden bakamayacağı, çocukların velayetinin babaya verilmesi gerektiğini ifade etmiştir. Yargılama sürecinde alınan uzman raporunda da babanın fiziksel ortamının anneye göre daha iyi olduğunun tespit edildiği ortaya konulmuştur. Fakat aile mahkemesince velayetin değiştirilmesi talebi reddedilmiştir. Yargıtay 2.Hukuk Dairesi bu noktada velayetin babaya verilmesi gerektiğini belirtmek suretiyle kararı bozmuştur.
Diğer bir karar ise 2019/906 Esas ve 2019/1745 Karar sayılı dosyaya konu olmuştur. Bu olayda ise boşanma davası devam ederken velayet tedbiren babaya verilmiştir. Fakat çocuklar fiilen büyükanne ve büyükbabada kalmaktadır. Baba ise eve arada sırada gelmekte ve yeni evlendiği kadın ve bu kadından doğan çocukları ile ayrı bir evde yaşamaktadır. Anne tarafından açılan velayetin değiştirilmesi davasında alınan sosyal inceleme raporunda babanın uyuşturucu madde kullandığı ve bu konuda tedavi olduğunu beyan ettiği tespit edilmiştir. Çocuğun ruhsal ve fiziksel gelişiminin babanın yanında kalmasının çocuklar açısından olumsuz duruma neden olacağı için Yargıtay tarafından çocukların velayetinin anneye verilmesi kararı ile bu talebi reddeden aile mahkemesi kararı bozulmuştur.