0

ÇEKE NASIL İTİRAZ EDİLİR

ÇEKE İTİRAZ NASIL YAPILIR 

 

Çek Türk Ticaret Kanununun Üçüncü Kitap Dördüncü Kısım Üçüncü Bölüm altında düzenlenmiş olup kambiyo senetleri arasında sayılmaktadır. Çekten kaynaklanan bir alacağa itiraz ederken Türk Ticaret Kanunun  Üçüncü Kitap Dördüncü Kısım Üçüncü Bölüm altındaki maddelere ve Çek Kanunu hükümlerine bakmak gereklidir.

 

 

Çekle ilgili ödeme emri elinde çek olan alacaklı İcra İflas Kanunu 167.maddeye göre icra müdürlüğünden ödeme emri düzenlenmesini ister. İcra Müdürlüğü İİK  168.maddeye çekin vadesi gelmiş ise borçluya ödeme emri gönderir. 

 

 

Borçlu taraf bu ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren beş gün içinde icra mahkemesine dilekçe vermek suretiyle “zamanaşımı, yetki itirazı, kendisine borç nedeniyle mehil verildiği veya borcunu ödediği” sebepleri ile itiraz yapabilir. 

 

Çek takibine itirazda İİK 169/a maddesine göre inceleme yapılır. Borcun olmadığı, itfa veya imhal edildiği resmi veya ikrar edilmiş belge ile ispat edilmesi durumunda borçlunun itirazı kabul edilir. 

 

Yapılan itiraz kendiliğinden takibi durdurmaz. Eğer itiraz dilekçesi ve belgelerden hakim borcun zamanaşımına uğradığını, borcun yokluğunu, yetkisiz icra dairesinde takip yapıldığını tespit ederse geçici durdurma kararı verebilir. 

 

Borçlu imza inkarında bulunmuş ve mahkemece de bu iddia kabul edilmiş ise takip durdurulur. Alacaklı bu kez genel hükümlere göre dava açmalıdır. Genel hükümler kavramı bizi Borçlar Kanununa sevketmelidir. Zira Borçlar Kanunu borcun kaynaklarını düzenlemektedir. Buna göre 

borcun üç kaynağı vardır : sözleşmeler, haksız fiiller ve sebepsiz zenginleşme. 

 

Borçlu alacaklının kambiyo hukukuna göre alacak hakkı olmadığını 170/a maddesine göre şikayet edebilir. Bu da alacak kaynağı olan belgenin çek vasfında olmadığından kaynaklı bir şikayet hakkıdır. 

 

 

ÇEKE İTİRAZ EDERKEN KULLANILABİLECEK ARGÜMANLAR 

 

ÇEKİN UNSURLARI BAKIMINDAN İNCELEME (TTK M.780-787)

 

Çekin unsurları yönünden incelemenin 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre yapılması gereklidir. Buna göre çek olduğu iddia edilen belgede çek kelimesinin yer alması, kayıtsız şartsız belli bir bedelin ödenmesi için havaleyi, ödeyecek kişinin ve muhatabın ( bankanın) ticaret ünvanı, ödeme yeri, düzenleme yeri ve tarihi, düzenleyenin ( keşidecinin) imzası, banka tarafından verilen seri numarası, karekod olmalıdır. 

 

Bu unsurların taşımayan belge belli ödeme yeri ve düzenleme yeri konusundaki ayrık durum dışında çek olarak kabul edilemez. Şöyle ki, çekte ödeme yeri konusunda açıklık yoksa bankanın ticaret ünvanı yanında bulunan yer ödeme yeri kabul edilir. Eğer burada da yer ismi yoksa o zaman bankanın genel merkezinin bulunduğu yer ( genellikle İstanbul) ödeme yeri sayılır.Düzenleme yeri gösterilmemiş ise düzenleyenin adının yanında yazılı yerde düzenlenmiş sayılır. 

 

 

Bu iki istisna durum dışında yukarıda sayılan unsurlara sahip olmayan belge çek hükmünde değildir. 

 

CİRO SİLSİLESİ BAKIMINDAN İNCELEME 

 

Ciro açısından incelemede ise çekteki cironun ciro + zilyetlik devri ile yapıldığını bilmek lazımdır. Cironun kayıtsız şartsız olması gereklidir. Şarta bağlı ciroda şart yazılmamış sayılır. Hamiline ciro beyaz ciro kabul edilir. TTK 683.maddesinde beyaz ciro cirantanın sadece imzasından ibaret olduğu haller şeklinde tanımlanmıştır. Hamilin hak sahipliği başlıklı TTK 686.maddesine göre çeki elinde bulunduran kişi son ciro beyaz ciro olsa dahi kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. 

 

Çekte yetkili hamilin yapmadığı ciro var ise ciroda kopukluk var demektir. Kopuk ciro ise takibin iptali sebebidir. 

 

 

ÇARŞANBALI HUKUK BÜROSU 

Çekle ilgili sorularınız için bize ulaşın

    Bir cevap yazın

    Your email address will not be published. Required fields are marked *