ASİSTAN HEKİMLERİN HUKUKİ SORUMLULUKLARI

Asistan hekimler hukuken pratisyen hekim statüsündedirler. Asistan hekim eğitim ve araştırma ve üniversite hastanelerinde uygulamada hemen hemen tüm tıbbi vakalara müdahale etmektedirler. Oysa esas olan uzman hekimlerin nezaretinde hasta tedavisine iştirak etmeleri gerekmektedir.  Uzmanlık eğitimlerinin sonuna doğru daha fazla sorumluluk üstlenmeleri eğitim amaçları doğrultusunda bir sonuç almakla birlikte, uygulamada acil serviste nöbet tutan bir asistan hekimin uzmanın haberi ve bilgisi olmadan hemen hemen tüm vakalara müdahale etmektedirler. Bu durum malpraktis, vakalarının artmasına neden olmakta ve hekim ve hasta tarafının her ikisinin de mağduriyetine neden olmaktadır. Oysaki asistan hekimlerin uzman hekimlerden bağımsız olarak tedaviyi tek başına üstlenmesi kusur teşkil etmektedir. Burada uzman hekimin de vakayı asistan hekime teslim etmesi nedeniyle sorumluluğu bulunmaktadır. Uzman hekim asistan hekimi bilgi ve tecrübesi ile orantılı olarak tedaviye dahil etmelidir.

Bu hususlara riayet etmeyen asistan hekimlerin ve uzman hekimlerin sorumluluğu doğmaktadır. Bir tıbbi girişimi üstlenen asistan hekim, o konudaki tıbbi standardı sağlayamadığı takdirde kusurlu sayılmaktadır. Tedaviyi üstlenen hekim bunu tıbbi standartlara uygun olarak yerine getirmek zorundadır. Genellikle hastanelerin iç düzenlemeleri acil haller dışında teşhis ve tedavi işlemlerinin ilgili uzmanlarca yürütülmesi gerektiğini öngörmektedir. Bu hususlara uyulmaması halinde hem hastanın hem de hekimin sorumluluğu doğmaktadır. Uzman hekimin görevlerinin asistan hekime aktarılmasında özen hususuna dikkat edilmelidir. Bu hususta özene aykırı davrananların da sorumluluğu söz konusu olmaktadır. Bu nedenle asistan eğitimi konusunda sorumluluğu bulunan bir uzman hekimin de denetim görevini ihlali söz konusu olacaktır.

ABD’de geminin kaptanı kuralı gereğince, hekimin sorumluluğu altında çalışan kimselerden dolayı, kaptan olarak hekimin sorumlu olacağı kabul edilmektedir. Hukukumuzda cerrahi müdahalede geminin kaptanı cerrahtır. Asistan hekimin cerrahın hatalı talimatını yerine getirmesi nedeniyle sorumluluğu söz konusu olmayacaktır. Fakat tıbbi müdahalenin kendisine bırakıldığı asistan basit bir tıbbi özen hatası yaparsa o noktada sorumluluk kendisine ait olacaktır. Zira asistanlık döneminde tıbbi müdahalede bulunulması işin doğası gereğidir.

Tüm tıbbi müdahalelerde asistan hekimin sorumluluğu yoktur demek imkansızdır. Burada tüm hukuki sorumluluk türlerinde olduğu gibi olaya göre yorum yapmak gerekir.  Asistan pratisyen hekimin yapabileceği müdahaleleri tek başına yapabilecek olan uzman hekimin müdahale etmesi gereken hususlarda mutlaka uzman hekimin nezareti altında müdahale etmelidir.

Sonuç olarak, asistan hekimlerin hukuki müdahalelerdeki sorumluluğu değerlendirilirken söz konusu vakaya pratisyen hekimin bakıp bakmayacağı hususunda eğer uzmanlık gerektiren bir vaka değil ise asistan hekim müdahale edebilir ve tabi ki bundan kaynaklı bir zarar meydana gelir ise buna katlanmaktadır. Fakat uzmanlığı gerektiren bir tıbbi vakaya asistan hekim tarafından bakılması ise hem yetkili olmayan birinin tıbbi müdahalesi anlamında sorumluluk doğuran hem de tıbbi özene aykırılıktan kaynaklı bir zarar söz konusu olur. Bu durumda uzman hekimin asistana devretmemesi gerekli husus olması durumunda öteki sorumluluğu söz konusu olacaktır. 27.11.2015

Av.Şahin Çarşanbalı

Kaynakça:

Tıp Hukuku – Hakan Hakeri 7. Baskı 2013

Tıbbi Müdahaleden Doğan Hukuki ve Cezai Sorumluluk – Hasan Tahsin Gökçe, 2013

Hasta Hekim Hakları ve Davaları