YAYINLAR

SÖZLEŞME NEDİR

 

“Sözleşme” kavramı en temel haliyle Borçlar Kanunu hükümlerinde düzenlenmiştir. Günlük hayatta karşılaştığımız hukuki sorunların büyük çoğunluğu kural olarak Borçlar Kanunu ve Medeni Kanun içinde düzenlenmekle bu iki kanun birbirinin ayrılmaz parçasıdır. Dolayısıyla bir şirketin sözleşme konusunda bakacağı ilk yer Borçlar Kanunu olacaktır. Borçlar Kanununda Genel Hükümler-Birinci Bölüm – Birinci Ayrım “Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerini” düzenmektedir.

 

Dikkat edecek olursanız kanun başlığı sözleşmeden doğan borç ilişkisini düzenlemektedir. Yani esasen kanunun odak noktası “borç” ilişkisinin kendisidir. Fakat hükümlere baktığımızda sözleşmenin kuruluşunu da düzenlemektedir. Esasen sözleşme iki tarafa borç yükleyen bir hukuk kurumudur. Borç denildiğinde aklımıza her ne kadar para gelse de esasen borç sadece paradan ibaret olmayıp bir yükümlülük olarak ifade edilebilen kavramdır. Hukukçular olarak buna terimsel olarak “edim” diyoruz.

 

Sözleşmeden doğan borcu incelemek için kanun Birinci Ayrım A başlığı altında düzenlenmiştir. Sorumuzun cevabı da bu hükümler altında yer almaktadır.

 

Borçlar Kanunu 1.maddesinde sözleşme tarafların karşılıklı ve birbirine uygun iradeleri ile kurulur. Önemle işaret etmek isteriz ki sözleşmenin kuruluşu için yazılılık şartı yer almamaktadır. O halde birbirine uyumlu irade açıklamaları ile sözleşme kurulmuş sayılacaktır. Bu noktada sözleşmenin kuruluşundan bir gün sonra bile zaten para vermedik diyerek sessiz kalmak sizi borç altına sokabilir. Bu noktada hukukçu desteği alarak sözleşmenin sona ermesine ilişkin yasal prosedürün işletilmesi gereklidir.

 

O halde birincil noktalar var ise sözleşmeye konu olay veya konu ile ilgili olarak Borçlar Kanunu hükümlerine göre hareket etmeniz gerekeceğini bilmelisiniz. Kanunun 2.maddesi ikinci derecedeki noktaları düzenlemekle esaslı nokta dışında hüküm yer almasa dahi sözleşmeyi geçerli kılacaktır. Yani arada yazılı bir sözleşme olmadan irade açıklamalarının birbirine uyması halinde sözleşme var denilerek ikinci noktalara bakılmaz. Eğer bu ikinci noktalarda sorun çıkar ise Borçlar Kanunu 2.maddesine göre konunun özelliğine bakarak karar verecektir. Tabi bazı sözleşmeler vardır ki bunlardan bir kısmı mutlaka yazılı ve bir kısmı da noter üzerinde yapılmak zorundadır. Örneğin tapu alım satım sözleşmesi esasen tapu memuru önünde yapılan bir sözleşme türüdür. Bu hususlar da çeşitli kanunlarda düzenlenmektedir.

 

 

ÇARŞANBALI HUKUK BÜROSU

Av.Şahin Çarşanbalı